logo

Veri Merkezi / Uç Bilişim Sismik Çözümler

Özellikle kuvvetli bir yer hareketi sonrası hastane, haberleşme merkezleri, veri merkezleri, elektrik üretim merkezleri gibi ilk kullanılacak yapılarda bulunan elektronik ve mekanik sistemlerin deprem güvenliği için sismik koruma yapılması hayati derecede önemlidir.

Bir veri merkezi ise ihtiva ettiği değeri asla maddiyat ile ölçüleyemecek olan veri nedeniyle günümüzde en değerli binalar sınıfında değerlendirilmelidir. Bu nedenle öncelikle binanın kendisi ile başlayarak içerisinde aktif cihazlara kadar sismik dayanım aranmalıdır.

Özetle, sismik faaliyetin risk ve ölçeğinin belirlenmesi, veri merkezini potansiyel olarak etkileyen riskleri ve olayları değerlendiren genel değerlendirme yaklaşımının bir parçası olarak dahil edilmelidir. Sismik aktivitenin riskinin ve ölçeğinin belirlenmesinin ardından, uygun etki azaltıcı önlemler alınmalıdır.

Tablo 1- PGA ve SIS

PGA

ms2

0,25 - 0,80

0,80 - 1,40

1,40 - 2,50

2,50 - 3,15

3,15 - 4,00

>4,00

m/s2

Mercalli

SIS

V - VII

V - VIII

VI - IX

VII - X

IX - X

X-XII

Japanesse

SIS
shindo

4

(3,5 - 3,9) | (4,0 - 4,4)

5

5 alt | 5 üst

4,5 - 4,9 (alt)

5,0 - 5,4 (üst)

6

6 alt | 6 üst

5,5 - 6,0 (alt)

6,0 - 6,4 (üst)

7

>6,5

Bir SIS, olası hasar türüyle ilişkilendirilir.

Veri merkezlerinde alınacak önlemler;
Önlemlerin her ürün grubu için ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekmektedir. Binayı sismik olarak dayanıklı hale getirmek, ya da yükseltilmiş döşemenin sismik olması, üzerine konumlandırılan kabinetlerin, panoların ya da diğer sistemlerin riskli olmadığı anlamına gelmez. Bir veri merkezi birden fazla disiplinden, sistemlerden oluşan bir bütündür. Herhangi bir sistemde meydana gelecek aksaklık sistemler arası bağlantının aksamasına dolayısıyla bütünlüğün bozulmasına sebep olur. Kısacası önlemleri her noktada almak oldukça önemlidir.

Sismik sertifikasyonlar ürün bazında verilir ve tasarlandığı amacı yerine getirip getirmediği test edilir. Binalarda; Temel olarak tesis binasından başlamak gerekir. Günümüzde damperli sistemler ve izolasyonlar kritik tesislerde oldukça sık kullanılmakta. Amaç, zeminden gelen deprem enerjisini absorbe ederek binaya asgari olarak aktarılmasını sağlar. Tabiki bu depremin etkisni tamamen sönümlendirecek anlamına gelmez.

Veri merkezlerinin (güç, gaz, yakıt, su, kanalizasyon, çevre kontrolü ve telekomünikasyon dahil) alanları arasında bağlantı sağlayan yollar, öngörülen sismik riske dayanacak şekilde tasarlanmalıdır.

Yapısal olmayan ürünler; içerisinde panolar, KGK’lar, kabinetler, jenaratörler gibi binaya dahil olmayan ürünleri kapsamaktadır. Her bir ürün gamının kendine özel sismik bağlantı yöntemi, standardı ve test prosedürü bulunmakla beraber genel olarak aşağıdaki çözümler uygulanmaktadır.

Kabin ve rafların zemin betonuna sabitlenmesi için titreşim izolatörlerinin kullanılması deprem dayanımı açısından yeterli değildir. Titreşim izolatörleri genel olarak kendisi titreşim üreten cihazların, örneğin üzerinde motorlar çalışan iklimlendirme donanımının veya jeneratörlerin, çalışma doğaları gereği ürettikleri titreşimi sabitlendikleri betona iletmelerini sınırlandırmak amacıyla kullanılırlar ve bu amaçla tasarlanmışlardır. Titreşim sönümlendirme ile deprem dayanımı sağlama işlevi ayrı özellikler gerektirmektedir.

Kayar deprem platformları bünyelerindeki metal kürelerin yatay eksende hareket etmeleri ve bu hareket sırasında platform üzerinde bulunan kütlenin dikey eksende yükseltilmeleri sayesinde deprem sırasında oluşan kinetik enerjinin potansiyel enerjiye çevrilmelerini sağlarlar. Bunların kullanımında dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda belirtilmektedir.

Kayar platformun yatay eksende kayabilmesi için çevrelerinin boş bırakılmış olması gerekmektedir. Bu durum özellikle veri merkezi sıcak/soğuk koridor uygulamalarında kayar kapı gibi binaya sabitlenen aksamın kullanımında zorluk oluşturmaktadır.

Kayar platformun sağlıklı çalışabilmesi için üzerine konumlandırılmış cihazın neredeyse serbest şekide hareket ediyor olması gerekmektedir. Bu nedenle cihazlara giren kabloların hareketi engellemeyecek uzunlukta ve esneklikte olması gerekmektedir. Bu da çalışma alanı kısıtlamakla beraber ek yük anlamına gelmektedir.

Zemin betonuna doğrudan sabitleme yönteminde deprem güvenliği açısından önemli ilk başlıklar beton kalitesi ve ankraj cıvatasının kendisi ile bunun betona tutunma yöntemidir. Bağlantı noktasındaki delik çapı oldukça önemlidir ve deliğin gereğinden büyük olması durumunda ivmelenen kütlenin darbe etkisiyle cıvataları kesmektedir.

Bu nedenle sismik sertifikalı ürünlerin kullanılması ve üreticilerin uygulama tavsiyelerine uyulması önemlidir.

veri merkezi uç bilişim sismik çözümleri 2

Doğrudan zemin betonuna sabitleme işleri için yukarıda anlatılmış olan açıklamalar tamamıyla burada da geçerlidir. Uygulamada dikkat edilmesi gereken husus sismik sehpa konstrüksiyonunun zemine sabitlenmesi işleminin genelde yükseltilmiş döşeme kurulum işleminden sonra yapılıyor olmasıdır. Yükseltilmiş döşeme parçalarının kurulumu bitirildikten sonra sökülüp takılması mümkün olmamaktadır. Bu sebeple sismik sehpanın tasarımında taşıyacağı yükü kuvvetli kaynaklı yapısı üzerinden zemine aktarması ve aynı zamanda parçalardan oluşan yapısı sayesinde 60 cm x 60 cm yükseltilmiş döşeme boşlukları arasından geçirilerek zemine sabitlenebilir olması özellikleri olmalıdır. Yükseltilmiş Döşeme Üzerinde Sabitleme

Sismik taban standı üzerine sabitleme

veri merkezi uç bilişim sismik çözümleri 3

Sismik yükseltilmiş döşemelerde önemli olan kabin ve rafların sabitlendiği noktalarda tüm yükün zemine aktarımının garanti altına alınmasıdır. Aynı zamanda kabin ve rafların hem yatay konumlarının hem de yükseklik seviyelerinin ince ayarlanabilmesi sağlanmalıdır.

veri merkezi uç bilişim sismik çözümleri 4

Yollar, Kablolama ve Aydınlatma Ekipmanlar;

Güç dağıtım ve telekomünikasyon kabloları, düşen ekipmandan kaynaklanan hasarlara karşı korunacak şekilde yerleştirilmeli veya tasarlanmalıdır.

Aydınlatma ekipmanı, çelik çubuklar kullanılarak bir üst levhadan veya çelik çerçeveden süspansiyonla desteklendiğinde, askı için iki çelik çubuğun oluşturduğu her dikey düzlemde diyagonal asismik titreşim önleyici çubuklar (iki çelik çubuk) monte edilmelidir.

veri merkezi uç bilişim sismik çözümleri 5

Standartlar ve kılavuzların yanı sıra karar verici konumundaki idarecilerin, karar verici personelin konu hakkında yetkin olması da çok kritiktir. Uygulanacak çözümlerin doğruluğu, güvenilirliği işletmlerin sürdürüleblirlik ilkesi açısından önem arz etmektedir. Tasarım – ürün – uygulama – bakım zincirinin dikkatlice seçilip, veri merkezinin uzun süreli, güvenilir, kesintisiz, verimli bir faaliyet ömrüne sahip olması için ticari olarak değilteknikolarak değerlendirilmesi gerekmektedir.